همه چیز درباره ساختار دستگاه تقطیر
در اینجا قصد داریم نکات و توضیحاتی را در مورد دستگاه تقطیر، برایتان ارائه دهیم تا پس از این که اطلاعات دقیقی در مورد دستگاه‌های تقطیر کسب کردید، اقدام به خرید دستگاه مورد نیاز خود کنید.
بهتر است در ابتدا مطالبی در مورد آشنایی بیشتر شما با دستگاه های تقطیر و کاربردهای آن در زمینه های مختلف و نیز اینکه جهت جداسازی چه موادی از این نمونه دستگاه‌های مختلف استفاده می شود، خدمت شما همراهان گرامی ارائه دهیم. سپس در ادامه در مورد روش کار دستگاه و اینکه چه چیزهایی را جداسازی می کند و همچنین اشاره به مدل‌ها و انواع مختلف دستگاه تقطیر می پردازیم.
دستگاه تقطیر چیست و چه کاربردهایی دارد؟
در پاسخ به این سوال با بیان ساده می توان گفت تقطیر یک مکانیزم فیزیکی است که معمولاً در ازمایشگاه ها برای جداسازی دو مایعی که نقطه جوش متفاوتی داشته باشند، مورد استفاده قرار می گیرد.
اما این که دستگاه تقطیر برای چه منظوری استفاده می شود باید در کمال جرأت گفت که استفاده از این دستگاه بسیار کاربردی و خاص، یکی از بهترین و مناسب ترین روش های خالص سازی مایعات و نیز ترکیبات مختلف با نقطه جوش پایین به حساب می آید.
دستگاه های تقطیر که در آزمایشگاه ها از آن استفاده می کنند، معمولا از جنس شیشه می باشد و متشکل از ۳ بخش اصلی و کاربردی بالن تقطیر، بالن جمع‌آوری و کندانسور می باشد.
چه چیزی را دستگاه تقطیر جدا می کند؟
همان طور که می دانید و قبلا هم ذکر شد، اساس کار دستگاه تقطیر جهت جداسازی مایعات است. روش کار این دستگاه بر اساس اختلاف نقطه جوش مایعات می باشد. بنابراین کاربرد و استفاده آن بر این مبنا، در زمینه جداسازی مواد از هم می باشد.
به طور کلی کاربرد استفاده از دستگاه تقطیر در آزمایشگاه ها و جهت جداسازی مواد آزمایشگاهی می باشد و همچنین جهت جداسازی مواد در صنایع غذایی هم کاربرد دارد. علاوه بر این دستگاه تقطیر برای گلاب گیری و عرق گیری از گیاهان مختلف هم مورد استفاده قرار می گیرد.
در واقع این طور می توانیم بیان کنیم که دستگاه تقطیر در آزمایشگاه و صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این بخش به بیان مطالبی برای توضیح اینکه مردم برای جداسازی چه موادی از دستگاه تقطیر استفاده می کنند، می پردازیم.
همانطور که می دانید دستگاه تقطیر با نام‌های دستگاه عرق گیری و دستگاه گلاب گیری هم معرفی می شود. به طور کلی استفاده از این دستگاه بیشتر برای جداسازی عصاره گیاهان مختلف می باشد که در اصطلاح به آن عرق گیری یا اسانس گیری می گویند. از بارزترین گیاهان می توان به گل محمدی اشاره کنیم که جهت گلاب گیری از آن استفاده می شود. علاوه بر این از این نوع دستگاه برای جداسازی الکل نیز استفاده می شود.
شرایط نگهداری دستگاه تقطیر
نگهداری از دستگاه تقطیر خود یکی از کارهای بسیار مهم جهت افزایش طول عمر مفید دستگاه به حساب می آید. از عوامل موثر، تمیز نگه داشتن دستگاه است که همین عامل باعث افزایش کیفیت عرقیات تولید شده می شود. به همین دلیل است که بیشتر فروشندگان و تولیدکنندگان دستگاه به مشتریان و مصرف کنندگان، هنگام خرید دستگاه نکاتی را که مربوط به شرایط نگهداری دستگاه تقطیر می باشد را یادآوری می کنند.
تمیز نگه داشتن و شستن دستگاه از شرایط نگهداری دستگاه تقطیر می باشد. نگهداری از دستگاه تقطیر در شرایط مناسب از جمله کارهای مهمی است که باعث افزایش طول عمر مفید دستگاه می شود. تمیز بودن دستگاه و قطعات آن نیز باعث افزایش کیفیت عرقیات استخراج شده می شود.
انواع دستگاه تقطیر
دستگاه تقطیر در مدل های مختلف صنعتی، آزمایشگاهی و خانگی طراحی و تولید شده است که از نظر کارکرد در دو نوع برقی و گازی به بازار عرضه شده است. از مزیت های استفاده از دستگاه تقطیر خانگی می توان به تولید عرقیات خالص و موردعلاقه در منزل اشاره کرد که از نظر اقتصادی نسبت به خرید آنها از بازار به صرفه تر می باشد.
دستگاه تقطیر از لحاظ مدل به سه دسته تقسیم می شود: مدل اول دستگاه تقطیر تک جداره است. این مدل دستگاه تقطیر را به عنوان ساده ترین نوع دستگاه تقطیر به حساب می آورند که تنها از یک جداره تشکیل شده است. این نوع دستگاه قادر است با گاز شهری کار کند و تنها دستگاهی است که کندانسور ندارد.
عرق گیاهان پس از جداسازی از طریق لوله کوتاهی داخل ظرف مورد نظر ریخته می شود. دستگاه از نظر قیمت نیز ارزان ترین دستگاه به شمار می‌رود که نسبت به دیگر دستگاه‌های تقطیر دارای قیمت پایین تری می باشد و بیشتر جهت مصارف خانگی از آن استفاده می شود.
مدل دوم: دستگاه تقطیر دوجداره است. همانطور که از اسمش مشخص است از دو جداره تشکیل شده است و برعکس دستگاه تک جداره، مجهز به سرد کن یا همان کندانسر می باشد. بخارات به دست آمده از گیاهان توسط کندانسور خنک می شوند و به مایع تبدیل می شوند و در نهایت عرق گیاه استخراج می شود.
این دستگاه از نظر میزان بازدهی، دارای افزایش قابل توجهی نسبت به نوع تک جداره دستگاه می باشد. همین عامل تاثیر به سزایی بر استقبال و خرید از این دستگاه گذاشته است. قیمت این نوع دستگاه تقطیر نسبت به مدل تک جداره آن کمی بیشتر است. این نوع دستگاه هم توسط گاز شهری کار می کند.
مدل سوم: دستگاه تقطیر برقی است. این مدل دستگاه برخلاف دو مدل قبلی توسط برق کار می کند و حرارت لازم جهت تولید عرق و اسانس گیاهان مختلف توسط نیروی برق تامین می شود.
این مدل دستگاه نیز در ظرفیت های کم و مصارف خانگی ساخته و تولید می شود. از آنجایی که استفاده از گاز شهری باعث ایجاد خطراتی انکار ناپذیر می‌شود، استفاده از دستگاه تقطیر برقی جهت مصارف خانگی می تواند مناسب تر باشد.
اجزای مختلف دستگاه تقطیر
دستگاه تقطیر یا عرق گیر از قسمت های مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از:
مخزن یا دیگ جوش دستگاه تقطیر: مخزن دستگاه تقطیر معمولاً از جنس استیل مقاوم یا آلومینیوم تهیه می شود. چون این قسمت از دستگاه در مجاورت دائم با مایعات قرار دارد و باید از جنسی تهیه شود که در برابر زنگ زدگی مقاوم باشد.
ظرف مخروطی شکل: این بخش از دستگاه تقطیر به خاطر اینکه مایعات سرد که همان عرق گیاه است را منتقل می کند، به شکل مخروطی ساخته می شود تا بخار تشکیل شده در بالاترین قسمت ظرف جمع شود.
جنس ظرف مخروطی باید از آلیاژی تهیه شود که در اثر ارتباط مستقیم با مایعات دچار واکنش شیمیایی نشود و ایجاد مسمومیت نکند. جنس این ظرف در تهیه عرق خالص و با کیفیت تاثیر مستقیم می‌گذارد. پس اگر به فکر تهیه عرق خالص و با کیفیت بالا هستید، به جنس ظرف مخروطی دقت داشته باشید.
لوله و اتصالات: این قسمت از دستگاه برای اتصال به ظرف مخروطی ساخته شده است که مایع یا همان عرق از طریق این لوله ها منتقل می شوند. جنس این لوله ها غالباً از جنس مس و برنج تهیه می شود.
سرد کننده یا کندانسور: این قسمت از مهمترین قسمت های دستگاه تقطیر محسوب می‌شود که وظیفه آن سرد نمودن بخارات حاصل از گیاهان و آب موجود در دیگ جوش می باشد. این بخارات پس از سرد شدن توسط کندانسور به مایع تبدیل می شوند و در واقع همان عرق گیاه است که استخراج می شود.
اکنون که با قسمت های مختلف دستگاه تقطیر آشنا شدید بهتر است با نکات مهمی در مورد نگهداری از دستگاه تقطیر نیز آشنا شوید. از نکات مهم جهت نگهداری اصولی از دستگاه تقطیر، شستشوی مرتب آن پس از هر بار استفاده می باشد.
توجه کافی داشته باشد که بعد از استفاده از دستگاه و اتمام کار محتویات داخل دستگاه را به خوبی خارج نمایید و سپس شستشو دهید و در پایان دستگاه را به طور کامل خشک کنید. از دیگر نکات و شرایط نگهداری دستگاه تقطیر که در مدل های مختلف یکسان است، این است که همیشه هنگام استفاده از دستگاه تقطیر به مقدار مایعات موجود در دیگ توجه داشته باشید.
چون در صورت کمبود آب، ممکن است دستگاه دچار آسیب شود و در نتیجه باعث ایجاد ترک شود. نکته دیگر این است که دستگاه را در جای ثابتی قرار دهید که ارتفاع زیادی نداشته باشد، تا از آسیب های ناشی از سقوط در امان باشد. همچنین دستگاه را از دسترس کودکان دور نگه دارید تا نه آنها را خطری تهدید کند و نه به دستگاه آسیب وارد شود.
