استیل غذایی چیست؟

قطعات فولادی گوناگون در صنایع مختلف مانند صنایع غذایی و پزشکی از کاربردهای ویژه ای برخوردار هستند. از نکات بسیار مهم در زمینه به کارگیری این قطعات در صنایع غذایی و پزشکی، رعایت بهداشت و میسر بودن نظافت دائم آنها می باشد. از بهترین و کاربردی ترین گزینه ها به استیل می توان اشاره کرد که به کارگیری آن در صنایع حساس نام برده مناسب می باشد. تمامی دستگاه های شرکت AG از جمله دستگاه خشک کن میوه از جنس استیل غذایی می باشد.

 صنایع غذایی در طی مسیر تولید باید کلیه نکات بهداشتی را به کار برد. رعایت بهداشت و نظافت در مراحل تولید، توزیع و نگهداری محصول حائز اهمیت است. از این رو تولیدکنندگان محصولات غذایی باید نکات بسیاری را رعایت کنند تا محصول تولیدی عاری از هرگونه آلودگی باشد.

 استیل در صنایع غذایی کاربردهای زیادی دارد که مهمترین آن به عنوان سینی در تهیه مواد غذایی می باشد. شاید برخی افراد به این نکته توجه نکنند که هر فلز ضد زنگی مناسب این کار نیست. هم اکنون صدها نوع فولاد ضد زنگ در بازار موجود است که هر کدام ویژگی‌های منحصر به فردی دارد.

 استیل ضد زنگ علاوه بر دوام قطعات دارای ویژگی های بارزی همانند مقاومت در برابر خوردگی و ساییدگی و قابلیت نظافت سریع است. همین امر باعث شده انتخاب استیل ضد زنگ از بهترین گزینه ها جهت استفاده در ساخت تجهیزات صنعتی حساس در صنایع غذایی و پزشکی باشد.

 از استیل ضد زنگ برای اولین بار در ساخت چاقوهای آشپزخانه استفاده شد. پس از آن به کار بردن آن در دیگر بخش ها و تجهیزات آشپزخانه رواج پیدا کرد و در کارخانه ها نیز از آن استفاده کردند. در حالی که قبلاً از فولادهای مس و سرب استفاده می‌شد که احتمال به خطر انداختن سلامت مصرف کنندگان را به همراه داشت.

 با ورود ورق های استیل ضد زنگ به عرصه صنایع غذایی از دور خارج شدند. علاوه بر صنایع غذایی در صنایع پزشکی نیز از استیل ضد زنگ یا استنلس استیل استفاده می کنند. در ادامه با انواع استیل بیشتر آشنا خواهید شد.

معرفی انواع استیل

ورق استیل متشکل از ترکیب آهن، کروم، نیکل و کربن می باشد. این محصول کارایی بسیار بالایی در صنایع مختلف دارد. اضافه کردن عنصر مولیبدن به آن باعث افزایش مقاومت آن در برابر خوردگی در اثر ارتباط با اسیدها می‌شود. میزان درصد مولیبدن و کروم در ترکیبات استیل باعث تنوع کارایی آن می شود. در زیر با چند نمونه از انواع استیل و کاربردهای آن بیشتر آشنا می شوید. 

استیل ۳۱۶

فولاد ضد زنگ ۳۱۶ نوعی فولاد است که از نیکل و کروم بالایی برخوردار است و قادر به تحمل درجه حرارت بیش از ۸۰۰ درجه سانتی گراد می باشد. آنچه باعث تبدیل آلیاژ ۳۱۶ به یک ورق فولادی ایده آل جهت استفاده در تهیه مواد غذایی شده، این است که این نوع استیل در برابر اسیدها، قلیاها و کلریدها همچون نمک استقامت بسیار بالایی دارد.

 در صورتی که دیگر فولادهای ضد زنگ مانند استیل ۳۰۴ وقتی در معرض نمک قرار گیرد، دچار خوردگی و ایجاد حفره در آن می شود. از این نوع استیل بیشتر در صنایع غذایی در زمینه ای به کار برده می شود که با محصولاتی مثل گوشت و غذاهایی که دارای نمک باشد، در ارتباط باشد.

استیل ۴۳۰

فولاد استیل ۴۳۰ تقریباً مشابه استیل ضد زنگ ۳۱۶ می باشد. میزان کروم موجود در آن به مقدار استیل ۳۱۶ است ولی در میزان نیکل با هم متفاوت هستند. همین امر این نوع استیل را به گزینه مقرون به صرفه و مناسبی برای استفاده تولید کنندگان مواد غذایی تبدیل کرده است.

 تفاوت عمده میان استیل ۴۳۰ و ۳۱۶ در این است که استیل ۴۳۰ نوع آلیاژ فربتیک است. به این منظور که یک آلیاژ مغناطیسی می باشد. فولادهای فربتی همانند آلیاژ ۴۳۰ مقاومت بسیار بالایی در مقابل ترک خوردگی ناشی از ضربه از خود نشان می دهند.

 همچنین در برابر اسیدهای آلی و اسیدنیتریک نیز مقاومت فوق العاده ای دارد و معمولاً در مواردی که تماس با ترکیبات اسیدی بیش از حد باشد، مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر اینها این نوع آلیاژ در برابر اکسیداسیون و گوگرد هم از مقاومت بالایی برخوردار است. با این حال به علت وجود مقدار کم نیکل در آن، این آلیاژ در مقابل استیل ضد زنگ ۳۱۶ در برابر اسید های رقیق مقاومت کمتری دارد. 

استیل ۳۰۴

در آلیاژ ضد زنگ ۳۰۴ به مقدار ۱۶ الی ۲۴ درصد کروم وجود دارد و شامل آلیاژهایی از قبیل نیکل، کربن و منگنز می باشد. این نوع استیل از خاصیت ضد خوردگی برخوردار است که به همین دلیل در صنایع غذایی به میزان قابل توجهی از آن استفاده می شود. با این حال نقطه ضعفی نیز برای این آلیاژ ذکر شده است که استیل ۳۰۴ در مقابل کلریدها تا حدی ضعیف عمل می کند و همین امر باعث تخریب سطوح آن می شود.

استیل بگیر و استیل نگیر

از رایج ترین دسته بندی های ورق استیل، تقسیم آن به دو دسته کاربردی استیل بگیر یا مغناطیسی و استیل نگیر یا ضد مغناطیسی می باشد. برای درک بهتر منظور تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.

 استیل یا فولاد ضدزنگ با نام تجاری استیل استنلس نوعی آلیاژ است که بر پایه آهن ساخته شده است و میزان کربن موجود در آن به کمتر از دو درصد می رسد. هرچه میزان کربن موجود در استیل بیشتر باشد، مقاومت و سختی آن بالاتر می‌رود اما در عین حال از شکل پذیری آن کاسته می‌شود.

 ورق های استیل ضد زنگ از ترکیب چندین آلیاژ ساخته می شوند که با توجه به آلیاژ به کار رفته در آن، هر کدام ویژگی ها و خاصیت های منحصر به فردی دارند. در کل استیل ضد زنگ یا استیل زنگ نزن از عناصر نیکل، کروم و آهن شکل گرفته است.

 دسته بندی ورق های استیل به دو گروه استیل بگیر و استیل نگیر می باشد. در حالی که انواع دیگر ورق استیل نیز در بازار وجود دارد که کمتر در صنایع مختلف کاربرد دارند‌. استیل نگیر نوعی فولاد زنگ نزن است که آهن ربا آنها را جذب نمی کند. ولی استیل بگیر توسط آهنربا جذب می شود. 

استیل مناسب برای مواد غذایی

ورق استیل در صنایع غذایی کاربرد گسترده ای دارد. علاوه بر مهیا کردن امکانات مورد نیاز جهت تولید، نگهداری، بسته بندی و توزیع محصولات، مواد غذایی را از انواع آلودگی های محیطی حفظ می کند. به این صورت کمک شایانی به سلامت افراد جامعه می کند. اما اینکه کدام ورق استیل مناسب مواد غذایی است و بهترین آلیاژ ضد زنگ در صنایع غذایی کدام است؟ برای افراد سوال است.

 باید در جواب گفت با وجودی که می دانیم استفاده از ورق استیل در صنایع غذایی خطری ندارد، می توان از استیل ۳۱۶ جهت ساخت ظروف استفاده نمود. چون استیل ۳۱۶ در برابر نمک و ترکیبات اسیدی از مقاومت بیشتری برخوردار است و از نظر شیمیایی نیز مقاوم تر و سخت تر است.

 استیل ۴۳۰ مقاومت بالایی در مقابل درجه حرارت بالا از خود نشان می دهد و انتخاب مناسب و مقرون به صرفه جهت فرآیند تولید محصولات غذایی که نیاز به درجه حرارت بالا دارند، می باشد.

 البته می‌توان با استفاده از الکتروپولیش به مقاومت بیشتر این دو آلیاژ کمک کرد. این مکانیزم می‌تواند لایه اکسید محافظ فولاد را بهبود بخشد. علاوه بر آن تورفتگی ها و برآمدگی های سطح آلیاژ را می پوشاند. همچنین باعث کاهش میزان چسبندگی مواد غذایی به فولاد می شود که نظافت و پاکسازی آن را آسان تر می کند.

 به این نکته توجه داشته باشید که محافظت از تجهیزات ساخته شده با ورق استیل ضد زنگ تاثیر بسزایی در افزایش طول عمر آنها دارد. به عنوان مثال ورق های فلزی استیل نباید توسط یک فولاد ساده یا آهنی خراش بردارند. چون در این صورت لایه اکسید محافظت از بین خواهد رفت. 

تفاوت بین لوله استیل صنایع غذایی ۳۰۴ و لوله استیل صنعتی

ورق استیل ۳۰۴ و ورق استیل ۳۱۶ از نظر ظاهری کاملا شبیه به هم هستند، لیکن از لوله های استیل ضد زنگ در صنایع و پروژه های صنعتی استفاده می کنند. با این حال از تفاوت های مهم میان لوله استیل ۳۰۴ و ۳۱۶ به مورد وجود آلیاژ نیکل و مولیبدن بیشتر در استیل ۳۱۶ می توان اشاره کرد.

 همین عامل باعث افزایش قیمت آن نسبت به استیل ۳۰۴ شده است. آلیاژ مولیبدن موجود در استیل ۳۱۶ مقاومت آن را در برابر خوردگی در محیط نمکی و کلرید افزایش می دهد که استیل ۳۰۴ از این ویژگی برخوردار نیست.

 لوله استیل ۳۰۴ به علت قیمت پایینی که دارد، گزینه اقتصادی مناسبی به نظر می رسد. قابل ذکر است استیل ۳۱۶ نسبت به ۳۰۴ دارای ویژگی های مکانیکی بهتر، استحکام در برابر حرارت در دمای بسیار بالا و نیز مقاومت در خوردگی می باشد. وجود کروم و نیکل در استیل ضد زنگ باعث نگیر بودن آن می شود.